Boekrecensie: The Amsterdam Agenda

Op basis van deze lezingenreeks maakten Roggeveen, Hulshof met journalist Frances Arnold het Engelstalige boek The Amsterdam Agenda – 12 Good Ideas for the Future of Cities. Aan twaalf internationale sprekers is een hoofdstuk gewijd, waaruit twaalf principes voor de stad van de toekomst zijn gedestilleerd.

In het eerste hoofdstuk schetst Esther Agricola, directeur Ruimte en Duurzaamheid bij de Gemeente Amsterdam, de opgave waarvoor de stad staat. De optelsom van alle bouwplannen leidt tot 600.000 extra inwoners, een enorm aantal gezien de 856 duizend Amsterdamse inwoners van nu. Afgesproken is dat die binnen de stadsgrenzen worden gerealiseerd. Volgens haar is mobiliteit een enorm zorgpunt. Als voorbeeld geeft ze een recente brand in de Schipholtunnel. Die was slechts vijf uur dicht, maar dat leidde 18 uur later nog tot opstoppingen rond de Dam. Stadsplanners staan voor een enorme opgave vanwege de urgentie. De stad heeft meer huizen, beter openbaar vervoer en een duurzamer energiesysteem nodig. Niet morgen, maar nu.

In de Bijlmermeer ging de metrolijn pas in gebruik toen de eerste bewoners er al bijna tien jaar woonden. Een van de redenen waarom dit modernistische experiment mislukte, blijkt uit de analyse van journalist Daan Dekker. Hij en andere sprekers benadrukken het belang van flexibiliteit, zodat gaandeweg de bouw aanpassingen kunnen worden gemaakt of dat plekken niet rigide zijn en slechts op een specifieke manier kunnen worden gebruikt. Ontwerp omgevingen, stelt architect Florian Idenburg (New York) bijvoorbeeld in het hoofdstuk The Future of Work. Omarm permanente verandering, betoogt architect Marc Schmit (Berlijn). Hij ziet kansen in de mogelijkheden die digitalisering en hyperconnectiviteit (Internet of Things) geven. Gebruik informele transportsystemen, adviseren Selva Gürdogan en Greger Thomsen. Zoals de minibussen die onder andere in hun stad Istanboel rondrijden. Stukken flexibeler dan van bovenaf geplande, grootschalige hoofdpijndossiers als een nieuwe metrolijn, brug of tunnel.

Het belang van participatie, zeggenschap, transparantie en diversiteit wordt in verschillende hoofdstukken benadrukt. Jane Jacobs wordt aangehaald: inclusieve steden krijg je alleen als iedereen kan bijdragen aan het vormgeven ervan. Er is veel aandacht voor China. Niet vreemd aangezien Hulshof daar jaren correspondent was en MORE Architects van Roggeveen een kantoor in Shanghai heeft. Interessant is ook het pleidooi van David Mulder van der Vegt van XML. Cultuur ziet hij als belangrijk onderdeel van de aantrekkingskracht van Amsterdam. Hij pleit ervoor dat naast musea ook het nachtleven niet wordt vergeten. Uit plekken als de RoXY kwamen immers nieuwe kunstenaars en bewegingen voort. Hij roept op tot het ontwerpen van gebouwen die uniek zijn voor het nachtleven van juist deze stad. Waar geëxperimenteerd kan worden. En als tegenhanger van de commerciële festivals die tegenwoordig de boventoon voeren.