Brainpower: ‘Ik ben niet arrogant geworden’

Een MC als Brainpower lijkt de perfecte muzikant om te interviewen: zet de bandrecorder aan, geef een aanzetje en de volzinnen glijden over zijn lippen. Het probleem is vervolgens: wat moet je schrappen. Want een gesprek met Brainpower levert vier keer zo veel stof als je kwijt kunt.

Na het succes van zijn debuut Door Merg & Brain en het winnen van de Zilveren Harp en de TMF-award voor Beste Rap Act Nationaal is de druk om een sterke opvolger te maken groot. Maar de 27-jarige Gertjan Mulder lijkt daar niet zo’n last van te hebben. Verschil moet er zijn moest er gewoon uit, vertelt hij. ‘Ik ben niet rustig als ik het in mijn system heb zitten. Ik ben sowieso onrustig als de hel, maar dan helemaal. Het is niets voor mij zoals het normaal gaat.’

‘Je tekent een deal, gaat de studio in, hebt een singletje en een album, dat ga je promoten, dan ga je toeren, wachten, onderhandelen en dan ga je een tweede album opnemen. Donderstraal op, man! Ik neem op wanneer ik wil. Desnoods op die oude radio in de keuken waar ik vroeger mee naar het zwembad ging met mijn vrienden, ik moet opnemen.’

Kruisbestuiving

Onzeker over de kwaliteit is hij ook niet. Vol enthousiasme loopt hij naar de muziekinstallatie om Cathy te laten horen, een ontroerend nummer over de dood van zijn tante. Henny Vrienten zingt mee en speelt – ‘heel vet’ – de baspartij. Over Voel de vibe, met Trijntje Oosterhuis, zegt hij: ‘Dat is echt een vette kruisbestuiving! Zij kan alles met haar stem, die qua klank goed bij past de beat van Oh-Jay.’

Eigenlijk zijn het volgens hem allemaal textures. ‘Het is net koken: wat past hier bij, wat past daar bij. Als je kookt moet je bijvoorbeeld uitkijken met limoen, als je daar te veel van gebruikt blaas je veel van je smaak weg. Hoe kom je tot een goed evenwicht, weet je en dat is gewoon goed gelukt.’

Vooral de verschillende genres waar hij van houdt, komen goed uit op deze plaat: P-funk, straight-up hiphop, meer jazzy hiphop. ‘Je gaat steeds meer doen wat dicht bij je ligt, je weet steeds beter hoe je het wilt hebben, zonder dat je minder gaat houden van het vorige’, legt hij uit. ‘Zo, dope gezegd’, constateert hij tevreden.

Geen vangnet

Tijdens het interview is zijn irritatie over het constant moeten verantwoorden dat hij het artiestenvak professioneel benadert een terugkerend thema. ‘Heel vaak hebben labels helemaal niet die drive en dat inzicht om iets goeds neer te zetten, ze hebben op geluk een hit. Ik heb gewoon hard gewerkt om te bedenken hoe en wanneer je een album uitbrengt en hoe je dat doet met een single.’

Dat zouden alle artiesten volgens hem moeten doen. ‘Artiest zijn is niet op het podium staan, rocken, the crowd hypen. Wat ga je backstage doen? Niks? Weer naar huis, wachten op een deal? Weet je, het is hard werken, maar het is de normaalste zaak van de wereld. Omdat er in Nederland geen vangnet is bij de labels, moet je het zelf doen.’

‘Dóe je het een keer zelf, dan krijg je allemaal van die scheve ogen, van bij jou klopt het wel en het is een marketingmachine. Fuck off man! Ik ben Brainpower weet je, ik ben dezelfde gast als zeven jaar geleden: veelbelovende underground freestyle MC, want ik vreet nog steeds de meeste MC’s op. Die hele hiphopdiscussie over commercieel en underground, dat bestaat in Nederland niet eens. Gimme a fucking break, rot op man. Al die underground gasten gun ik van harte een carrière die groot is.’

Aansteller

‘Optreden voor een colaatje, op gejatte fietsen naar huis fietsen, freestyles, battles, tapes uitbrengen, optreden in Amerika of België voor een knakworst of minder. Been there, done that! Ik ben nu hier en ik doe alleen maar shit waar ik achter sta, maar ik vraag me af of men in Nederland klaar is voor groot succes van een act in een genre als dit. Sterker nog, ik ben bang dat ze dat helemaal niet kunnen handelen.’

Dat vraagt om extra uitleg. Wat kan men niet handelen? ‘Men vindt het vreemd dat je dingen doet die horen bij de druk van een groot succes. Als ik uit de bus stap voor een gig, dan stuiven er tachtig kinderen op me af. Dan ben je een aansteller als je voorzichtig met twee bandleden om je heen naar backstage wilt lopen. Er wordt hier altijd zo’n denkfout gemaakt. Ik heb de zegen gehad om met Henny Vrienten te werken en hij zegt ook dat Doe Maar is stuk gelopen omdat niemand klaar stond om dat soort fame te handelen. Dat is die Nederlandse mindset. Ik ben niet arrogant geworden, ik ben chill. Kom op man, ik hang nog met dezelfde vrienden.’

Arrogant? Van wie krijg je dat soort verwijten dan? ‘Iemand wilde bijvoorbeeld een interview doen tijdens een optreden en dat was niet aangevraagd via het management. Ik vind dat niet erg, dus ik lees het even door. Ik zie hele suffe vragen en die gast heeft zo iets van, doe het nou maar effe, want ik wil het. Als ík dan zeg, sorry, ik kan hier niets mee, kun je met mijn tourmanager praten, ben ík dan arrogant? Néé, dan sta ik gewoon mijn werk te doen. Want hij komt ook nog eens met een sigaret in zijn hand binnen, terwijl ik eet – dát is arrogant.’

Bullshit

‘Omdat zíj niet krijgen wat ze willen, noemen ze míj arrogant, dus eigenlijk is dat de omgekeerde wereld. Dát is de shit waar ik niet tegen kan. Yo, ik doe gewoon mijn ding enne, mensen zullen altijd ouwehoeren, maar in Nederland is er wel twee extra vierkante meter druk op je, door dat hele sterallures bullshit ding, of doe maar gewoon dan doe je al gek genoeg, of kom boven het maïsveld uit en ik hak je d’r af. In Nederland vinden ze: muziek, nou ja, hou het maar hobby. Je kan geen kant op.’

In mei steunde Brainpower een sms-actie van Amnesty International voor persvrijheid in Congo. Best een politiek statement. ‘Ik heb ook tegen ze gezegd: Ik doe alleen iets waar ik echt achter sta en waar ik achtergrondinformatie over heb. Ik ga niet zomaar een actie doen. Die Congolese oorlog om erts, dat is ernstige shit. En het zit gewoon in die telefoontjes die wij allemaal hebben.’

‘Als je dat verhaal hoort van die journalist, Roger Dikhu Kopotho, dan ga je echt uit je dak van ellende. Ik bedoel, je ziet het op teevee, maar als je in Amsterdam woont en je doet je ding en opeens sta je oog in oog met die gast die vertelt hoe zijn gabbers kapot gesneden zijn, dan is het echt wat anders. Veel mensen zijn verwende nesten nu, dus ik voelde me geroepen er iets mee te doen. Ik heb fel opgeroepen tot dat sms’en, ook omdat ik gewoon weet dat het helpt.’

Verantwoorden

Hoe ziet hij dan zijn optreden bij het huwelijk van Máxima en Willem-Alexander, in relatie tot de Argentinië-kwestie? ‘Jij bent de eerste die me daar naar vraagt, weet je, ik ben best bereid om daar over te praten. Ik vind het een hele moeilijke kwestie en het laat me niet onberoerd, maar ik sta achter dat optreden. Die mensen gingen trouwen. Als ik het niet doe, wie staat er dan? Ik vind het goed dat ik er sta, anders had je 35 nummers van Marco Borsato gehad. Worden Van Dik Hout of Frank Boeijen trouwens ook benaderd met deze vraag? Ik vind het wel kritisch van je, maar het is wel typerend’, aarzelt. ‘Ik heb wel het idee dat je je als rapper vaker moet verantwoorden.’

Maar het is toch geen vreemde vraag bij iemand die bewust bezig is met zijn imago en zich voor laat staan op zijn slimheid: Brainpower of Drs. Breinstein? ‘Dat is wel een tekstueel, muzikaal ding, dat Brainpower. Ik word strontziek van dat ‘de afgestudeerde rapper’. Mensen impliceren daarmee dat zíj denken dat het de eerste keer is dat er een rapper is die afgestudeerd is. Dat bewijst voor mij hoe dom ze zijn. Mijn boys en gasten maken er geen probleem van, maar vooral intellectueel gefrustreerde, oudere blanken, hebben een probleem met mij. En waarom? I don’t know. Maar jonge mensen, die diggen het zwaar en dat is zo wreed om te zien man, dat vind ik zo dope.’

Drive

Is succes de drijfveer om door te gaan? ‘Ik zou het ook doen als niemand die plaat kocht, maar op een gegeven moment wil je wel iets bereiken. Mijn grote idool, KRS-One, zei al: You can edit youself doing marketing, but you cannot edit yourself doing music. Dus muzikaal edit ik mezelf niet, ik ga niet iets niet zeggen of iets maken wat ik niet dig. Ik kan wel nummers niet op de elpee zetten om andere redenen, maar wat ik maak, dat is dope, dat ben ik.’

‘Hoe ik het neerzet, dat is een heel andere kwestie. Het lijkt wel of mensen dat niet kunnen zien. Als ik mijn freestyle tapes verkoop in een hoek van een café en ik battle alle MC’s, vinden ze me dope. Maar als ik met dezelfde drive zo’n album neerleg en ik verkoop tienduizend, twintigduizend platen, vinden ze me dan niet dope? Dan vinden ze mij gewoon niet tof. Want je vindt me dope of niet. Mensen willen je gewoon niet zien groeien. En ik ben geeneens een egotripper man, ik wil het vooruitstuwen.’