The Last Male on Earth: Extinctie ziet er zo uit
De documentaire The Last Male on Earth volgt ’s werelds laatste mannelijke noordelijke witte neushoorn, die de laatste jaren van zijn leven onder het mom van educatie en natuurbehoud in feite wordt geëxploiteerd. Volgens de pr- en communicatiedame van het natuurpark laten ze echter zien hoe extinctie eruitziet.
Gelukkig hebben we de foto’s nog. En zijn sperma. Dat is toch het wat cynische gevoel dat je overhoudt aan het einde van The Last Male on Earth. De documentaire volgt de laatste levensjaren van Sudan, ’s werelds laatste mannelijke noordelijke witte neushoorn. Maar eigenlijk laat regisseur Floor van der Meulen ons vooral kijken naar de mensen die hem omringen. En naar de mensheid als geheel.
Is dit het beste wat we kunnen doen? Praten in grote vergaderzalen over hoe we het uitsterven van diersoorten kunnen tegenhouden? Bedreigde dieren bewaken tegen stropers met gewapende troepen? Onder het mom van educatie en natuurbehoud toeristen naar een reservaat lokken en ze vragen ambassadeur van een neushoorn te zijn? Zijn de bezoekers met hun selfiesticks daadwerkelijk betrokken of is het gewoon sensatiezucht?
Vooral vragen
Volgens de pr- en communicatiedame laten ze zien hoe extinctie eruitziet. “Als we deze enorme dieren niet kunnen redden, dan zijn de andere diersoorten verloren.” Het klinkt allemaal heel betrokken, zeker als ze een traantje wegpinkt als ze gevraagd wordt haar relatie met Sudan te beschrijven. Maar tegen het einde van Sudans leven verschuift haar focus toch naar de twee allerlaatste witte neushoornvrouwtjes, die ook in het reservaat leven.
Eigenlijk roept deze film, gemaakt volgens het principe ‘show, don’t tell’, vooral vragen op. Meestal zien we Sudan eten of lusteloos op de grond liggen. Twee keer per dag mag een klein groepje toeristen hem, tegen betaling, aanraken en fotograferen. Het zou ze aan het denken moeten zetten over bedreigde diersoorten en natuurbehoud. Uit de interviews blijkt dat ze daar nu inderdaad over nadenken. Tegelijk: horen we wel zo dicht bij een wild dier te komen? Wat is er over van zijn natuurlijke gedrag? Wordt Sudan beschermd en verzorgd of zit hij gevangen?
Geen antwoord
Mooi zijn de kleine, bijna onopvallende momenten waarop mensen zich tot andere dieren verhouden. De streberige wetenschapper die gespecialiseerd is in kunstmatige inseminatie slaat in een onbewaakt moment een vlieg dood met een vliegenmepper. De verzorgers van Sudan villen met veel zorg een dier voor zijn maaltijd. De bekende elektrische vliegenvanger knettert onaangenaam als weer een insect wordt geëlektrocuteerd. Opvallend is ook dat niemand een goed antwoord heeft op de vraag van de regisseur waarom het erg is als Sudan sterft. Zoals gezegd, zijn zaad is er nog. En de twee vrouwtjes. Dus is er hoop dat de mens het allemaal gladstrijkt. Toch?