Zon uit de derde wereld
Bijna een kwart van de wereldbevolking heeft geen toegang tot elektriciteit. In Guinee is dat maar liefst vier vijfde. Black Out, op IDFA een van de meest door internationale omroepen aangekochte documentaires, geeft een indruk van de impact die dat heeft.
Rond examentijd lopen sommige scholieren wel vijf kilometer op zoek naar licht om te kunnen studeren. De parkeerplaats van het vliegveld, benzinepompen, een fabriek; overal waar verlichting is klitten ze bij elkaar met hun aantekenboekjes. Soms tot diep in de nacht. Zeker voor meisjes is het gevaarlijk, die nachtelijke wandelingen. Maar wat moeten ze anders? Ze willen vooruit en dat kan door te studeren.
Met zijn project Little Sun wil ook kunstenaar Olafur Eliasson bewustzijn kweken voor dit probleem. In sommige delen van de wereld wordt te veel elektriciteit verbruikt terwijl in andere delen mensen geen toegang hebben. Aan die oneerlijke verdeling zou volgens hem een einde moeten komen.
Litte Sun
Samen met ingenieur Frederik Ottesen ontwierp hij daarom een gelijknamige zonvormige lamp op zonnecellen. Vooral bedoeld voor gemeenschappen die niet aangesloten zijn op het net, maar onlangs in New York, bij de stroomuitval na Sandy, bleken ze ook goed van pas te komen. Als meer gefortuneerden een Little Sun kopen (20 euro exclusief verzendkosten) worden ze bovendien goedkoper in derdewereldlanden.
Het project wil naast het succesvol distribueren van de Little Sun ook laten zien wat licht betekent in ons eigen leven. Zo bleven afgelopen zomer in het Tate Modern Museum in Londen zeven zaterdagavonden de lichten uit en konden bezoekers de kunstwerken bekijken onder het schijnsel van hun eigen Little Sun. Ook konden ze de kleine zonnetjes gebruiken om hun eigen graffiti te maken; de lichtschilderijen zijn allemaal bewaard op de site.
Licht
Er werden in het Tate Modern ook zestien filmpjes vertoond van achttien jonge, internationaal gewaardeerde makers uit Afrika, Azië, het Midden-Oosten en Zuid-Amerika. De door Eliasson uitgenodigde filmmakers zijn vooral bekend in het festivalcircuit, werk van een aantal van hen is in het verleden ook vertoond op het filmfestival in Rotterdam.
Anders dan Black Out, niet voor niets een documentaire, zijn de meeste filmpjes geen weerslag van het leven van alledag. Meestal zijn het vrij associatieve, enigszins cryptische beeldenreeksen, waar het zonnetje soms niet eens in voorkomt. Interessant om te zien is hoe verschillend men wereldwijd aan de slag ging met de thema’s energie en licht en Little Sun. Ze prikkelen zeker het voorstellingsvermogen: hoe zou het leven zijn zonder licht? Een Little Sun zou de studenten uit Black Out in ieder geval een hoop nachtrust schelen.
De filmpjes zijn hier te zien.