What the Health: Ziek van vlees?
Na Cowspiracy is What The Health opnieuw een onversneden pleidooi voor een plantaardig menu met deze keer een blik op de gezondheidsindustrie die dit tegenwerkt.
Je zou denken dat organisaties hebben geleerd van Cowspiracy: The Sustainability Secret: je gaat niet voor een camera een legitieme vraag beantwoorden met “daar ga ik niet op in”. Het lijkt dan namelijk net alsof je iets te verbergen hebt en dan is er pas echt stront aan de knikker. In de follow-up What the Health doen vertegenwoordigers van een aantal gezondheidsorganisaties het toch. Een woordvoerder van de American Diabetes Association reageert geëmotioneerd dat hij niet wil praten over het verband tussen diabetes en verschillende diëten. Het levert een ijzersterke beginscène op.
Kort daarop wordt duidelijk dat het eten van rood en bewerkt vlees de kans op diabetes flink verhoogt, net als op kanker, hart- en vaatziekten en nog wat veelvoorkomende ziektes. Later komen ook kip, eieren, zuivel en vis onder vuur te liggen. Een hele rits aan wetenschappers toont het verband tussen de consumptie van dierlijke producten en welvaarts- en chronische ziekten aan.
Ook de bij velen zo diep gewortelde overtuiging dat we niet zonder dierlijke eiwitten en andere voedingsstoffen kunnen, wordt onderuitgehaald. Het is helemaal niet gezond, we worden er juist ziek van! We zien enkele chronisch zieken enorm opknappen als ze veganist worden; de mini-apotheek waarvan ze eerst afhankelijk waren, blijkt niet meer nodig.
Net als zijn voorganger is What the Health dan ook een onversneden pleidooi voor een plantaardig menu, alleen nu vanuit het oogpunt van de gezondheid van mens en dier. Het milieu komt wel aan de orde: ons ecosysteem wordt immers vervuild door mest en antibiotica. Als voorbeeld wordt North-Carolina getoond, waar het lozen van afval uit de varkensindustrie enorme gezondheids- en milieuproblemen veroorzaakt. Mensen zijn ziek, maar er spoelen ook tienduizenden dode vissen aan in de nabijgelegen rivier.
Big Food en Big Farma
De kijker krijgt een hele lading feiten en stellingen over zich uitgestort, die best hier en daar vragen en wellicht zelfs twijfel oproepen. Gelukkig zijn op de site onder het tabje ‘facts’ de bronvermeldingen van alle claims te vinden, inclusief links naar de bron. Toch zal de moraal van het verhaal bij de meeste kijkers wel aankomen. De farmaceutische en de vee-industrie wil de immense gezondheidsrisico’s van dierlijk voedsel onder de pet houden. Ze verdienen er namelijk aan.
En ook dat belangrijke gezondheidsorganisaties er niet veel meer op hameren door hun geldschieters: ‘Big Food’ en ‘Big Farma’. Dat beeld blijft mede hangen doordat vragen ontweken worden, maar niet alleen daardoor. Vlak voor een interview met een chirurg, deelt een pr-medewerker van het ziekenhuis mee dat het niet doorgaat. Ze verdienen geld aan het behandelen van die welvaartsziektes, dus schaadt het promoten van een gezonder – plantaardig – dieet hun belangen. Tja.
De film laat het krachtenveld zien dat een duurzame landbouw en voedselvoorziening in de weg zit. Hoe machtig dat is, blijkt bijvoorbeeld uit het feit dat dierenactivisten onder de terrorismewet vallen. Als er iets duidelijk wordt, is het dat verandering van de gevestigde orde niet zo snel zal komen. Wat de rol van het individu en van grassrootsbewegingen des te belangrijker maakt.