Invisible Demons: In Delhi is het voor arme mensen bijna onleefbaar

In India lijkt alles gewoon door te gaan, al staat het water door overstromingen kniehoog, hangt er een zware mist van smog over de sportvelden en is de hitte ondraaglijk. Invisible Demons toont ons voorland en dat is ontzettend beangstigend.

New Dehli, een stad met zo’n 30 miljoen inwoners, begint steeds onleefbaarder te worden. Het bizarre feit dat de temperaturen er soms de 50 graden aantikken, sijpelt ook hier door in ons bewustzijn. De lucht-, water- en milieuvervuiling is immens en India kampt met zowel droogte als overstromingen. We weten het, maar beseffen we wat dit betekent voor de mensen daar? De docu Invisible Demons zoomt in op de mensen die zichzelf niet kunnen beschermen tegen de verzengende hitte en letterlijk adembenemende smog.

Vanuit zijn kunstmatig koel gehouden, bevoorrechte positie ziet regisseur Rahul Jain de feiten onder ogen. Hij bakt geen zoete broodjes, maar wil dat we dezelfde angst en ontzetting voelen als hij. Naast sporadisch commentaar in voice-over laat hij de kijker vooral ervaren. Hij houdt ons en zichzelf een spiegel voor, maar toont ook ons voorland.

Absurditeit

Zijn verhaal is zorgvuldig opgebouwd en gaat van kwaad naar erger. Het begint met de bekende beelden van krioelende mensenmassa’s in smalle straatjes, vol tuktuks, getoeter, riksja’s en zwaarbeladen handkarren. Het leven lijkt gewoon door te gaan, ook al staat het water door overstromingen kniehoog, hangt er een zware mist van smog over de sportvelden en lijken er rookbommen te zijn afgegaan als een man met een luchtmasker alle steegjes en woningen volspuit met insecticiden. Met shots van een man met een groot, smeltend ijsblok op zijn schouder of van een muur van airconditioners vangt Invisible Demons in één shot de absurditeit van deze “normale” gang van zaken.

Leven van wat de natuur te bieden heeft, is sowieso moeilijk in een megastad, maar inmiddels is zelfs de visvangst uit de voor hindoes heilige Yamuna verleden tijd. De rivier is zo vervuild door landbouwgif, lozingen uit de industrie, gewoon afval en open riolen dat er nauwelijks iets gevangen wordt. Ondertussen gaan de rituelen tussen de giftige witte schuimvlokken gewoon. De visuele schoonheid maakt de situatie des te schrijnender.

Dartpijltjes

Gedurende de film wordt duidelijk dat dit leven voor steeds meer mensen met ernstige luchtwegproblemen onhoudbaar is. Zonder adem, geen leven. De titel verwijst naar de onzichtbare “giftige dartpijltjes” die hun longen doorboren. Overal ter wereld gaan nu al jaarlijks naar schatting zeven miljoen mensen dood door de gevolgen van luchtvervuiling. Toch gaat de vervuiling vrolijk door. Geen cijfers, aantallen, grafieken en theorieën, de film vraagt aandacht voor de mensen die in relatieve stilte lijden onder de gevolgen van een kapitalistische, onhoudbare levensstijl waarvan zij nooit de vruchten hebben geplukt en waarop ze geen enkele invloed kunnen uitoefenen. Verandering is aan de mensen die zich nu nog veilig wanen.

Eerder interviewde ik Rahul Jain over het indrukwekkende Machines, lees het hier.